Tuesday, May 10, 2016

«Պատմությունը ազգերի ու ժողովուրդների ճանապարհին նստած սֆինքս է, որ անցած ուղիներիդ դասը չի հարցնում – փորձում է իրենից՝ այսօրից անցնելու, գալիքին ոտք դնելու կամքդ»:
                                                                                               Հրանտ Մաթևոսյան


Հրանտ Մաթևոսյանը 1962 թ-ին ավարտել է Հայկական պետական մանկավարժական ինստիտուտը, 1967 թ-ին՝ Մոսկվայի բարձրագույն սցենարական դասընթացները: 1996–2001 թթ-ին եղել է Հայաստանի գրողների միության նախագահը:
Մաթևոսյանը գրական աշխարհ է մտել՝ իր հետ բերելով մանուկ օրերի վառ տպավորություններ և կյանքի զարմանալի ճանաչողություն: Նրա առաջին գործը՝ «Ահնիձոր» ակնարկը, որտեղ արծարծել է կենսական կարևոր խնդիրներ, տպագրվել է 1961 թ-ին: Անդրանիկ ժողովածուն՝ «Օգոստոսը», լույս է տեսել 1967 թ-ին: Շարունակելով հայ գրականության համար ավանդական դարձած գյուղի թեման՝ ինչպես առաջին, այնպես էլ երկրորդ ժողովածուների վիպակներում ու պատմվածքներում գրողը ներկայացել է նոր ասելիքով և ոճով. նա հայրենի հողը համարում է ոչ միայն կեցության, այլև բարոյական մնայուն արժեքների, սերնդակցական հաստատուն կապերի, հայրենիքի ըմբռնման հիմք ու հենարան:
Կենդանիների կերպավորման, մարդու և կենդանու «դաշինքի» ու հավատարմության, անհատի և բնության կապի նոր որակ են Մաթևոսյանի «Ալխո», «Նարինջ զամբիկը», «Կանաչ դաշտը» պատմվածքների, «Գոմեշը» վիպակի հերոսները:
«Օգոստոս» ժողովածուի մեջ եթե Ծմակուտը՝ գրողի ստեղծած գեղարվեստական պայմանական միջավայրը, անաղարտ բնաշխարհ է՝ հակադրված քաղաքակիրթ կոչվող անբարո աշխարհին, ապա «Տերը» վիպակում այն այլևս նախկինը չէ. մարդիկ խորթացել են բնությունից, դարձել անհայրենիք ընչաքաղցներ, ավերում ու ամայացնում են երկիրը: Եվ այդ մարդկանց դեմ պայքարում երկրի տիրոջ իր մտածողությամբ ողբերգականորեն մենակ է վեպի գլխավոր հերոսը՝ Ռոստոմը: «Անձրևած ամպեր» վիպակում նույնպես հեղինակը մտահոգված է ներդաշնակ կեցությանն սպառնացող երևույթներով ու բարոյական անկումներով:
Մաթևոսյանի արձակը հարուստ է մանկությունից պատանեկություն ոտք դնող երեխաների հրաշալի կերպարներով: «Մեր վազքը» մանկապատանեկան ժողովածուի մեջ նույնպես հեղինակը հավատարիմ է կյանքի արժեքների գնահատման իր սկզբունքին և աշխատանքով գեղեցիկն արարելու բարոյախոսությանը: 
Մաթևոսյանի երկերի հիման վրա և նրա սցենարներով Հայֆիլմում նկարահանվել են «Մենք ենք, մեր սարերը», «Օգոստոս», «Աշնան արև», «Տերը» գեղարվեստական կինոնկարները, բեմադրվել են «Մեծ աշխարհի մեր անկյունը», «Չեզոք գոտի», «Մեծամոր» և այլ գործեր: Նրա երկերը թարգմանվել են շուրջ 40 լեզվով: «Քո տոհմը» ժողովածուն 1984 թ-ին արժանացել է ԽՍՀՄ Պետական մրցանակի:
Մաթևոսյանը 1996 թ-ին պարգևատրվել է ՀՀ Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցի շքանշանով:
2004 թ-ին Հայաստանի գրողների միությունը սահմանել է Մաթևոսյանի անվան մրցանակ: Մաթևոսյանի անունով Երևանում կոչվել են դպրոց և փողոց:

Շահան Շահնուր


«Ճշմարիտ հայրենասերը ան է, որ իր մարմնեղեն հայրենիքը կսիրե անչափ, որչափ կսիրե իր ոգեկան հայրենիքը:Զանոնք իրարմե չի զատեր… Մտավորականը ըլլալով ոգիի մարդ, փորձությունը կունենա իր նախընտրությունը տալու ոգեկան հայրենիքին ի վնաս մարնեղենին»:
                                     Շահան Շահնուր
Շահան Շահնուր կամ Արմեն Լյուբեն  հայ գրող, սփյուռքահայ գրականության հիմնադիրներից։
Նախնական կրթությունը ստացել է Սկյուտարի Սեմերճյան դպրոցում, ապա՝ Պերպերյան վարժարանում։ 1921 թվականին բարձր առաջադիմությամբ ավարտել է վարժարանը։ Սովորելու տարիներին հիմնավոր կարդում է հայ ու օտար(հատկապես ֆրանսիական) գրականություն։ Շահնուրն օժտված էր նկարելու և գծելու ակնհայտ ձիրքով և վարժարանը ավարտելուց հետո զբաղվում է լուսանկարչությամբ։ 1922 թվականին հաստատվել է Փարիզում, զբաղվել լուսանկարչությամբ և սկսել առաջին գրական փորձերը։ Աշխատակցել է «Արև», «Ապագա», «Անահիտ» պարբերականներին, Թեոդիկի «Ամենուն տարեցույցին»։
1929 թվականին լույս է ընծայել իր առաջին վեպը՝ «Նահանջը առանց երգի»՝ ահազանգելով սփյուռքահայերի ուծացման ու այլասերման վտանգի մասին։ Այս գործը, որտեղ դեպքերն ու հարաբերություններն ունեն հիմնավորված հասարակական հենք, այսօր էլ մնում են այժմեական։ 1928-1932 թվականներին սովորել է Փարիզի համալսարանի գրականության բաժնում։ Ծանր հիվանդության պատճառով նա հեռանում է Փարիզից և հաստատվում Ֆրանսիայի հարավում։ 1933 թվականին Շահնուրը հրատարակել է «Հարալեզներուն դավաճանությունը» պատմվածքների ժողովածուն։ Այս երկու գործով նա դասվել է հայ ռեալիստական արձակի վարպետների շարքը։
Որոշ ժամանակ նա ստեղծագործել է ֆրանսերեն՝ Արմեն Լյուբեն ստորագրությամբ, 1956 թվականից հայերեն տպագրել է հրապարակախոսական, գրաքննադատական հոդվածներ ու մանրապատումներ։ 1939 թվականին նա «Լա նուվել ռեվյու ֆրանսեզ»–ում ընթերցողին է ներկայացրել «Գիշերային փոխադրություն» հիվանդանոցային հուշերը։ Ֆրանսերեն հրատարակվել են «Պրպտումներ անտեղի», «Գաղտագողի անցորդ» , «Սուրբ համբերություն», «Բարձրավանդակ» ժողովածուները։ 50-ական թթ. վերջերից հայերեն լույս են տեսել «Թերթիկս կիրակնօրյա թիվը» պատմվածքների ժողովածուն, «Զույգ մը կարմիր տետրակներ», «Կրակը կողքիս» գրքերը, որոնցում ամփոփված են Շահան Շահնուրի հին ու նոր հոդվածները, հրապարակախոսությունները։ 1963 թվականին նշվում է նրա 60-ամյակը, և ավելի է տարածվում նրա համբավը։ Առողջական վիճակի վատացման պատճառով 1973 թվականին ավարտվում է Շահան Շահնուրի տառապալից և արգասավոր կյանքը։

Նաիրի Զարյան

Նաիրի Զարյան՝  հայ բանաստեղծ, արձակագիր, թատերագիր, հրապարակագիր և թարգմանիչ։ Հայաստանի Գրողների Միության վարչության նախագահ։

Նաիրի Զարյանը ծնվել է 1900 թվականի դեկտեմբերի 31-ին, Արևմտյան Հայաստանի Վանի նահանգի Խառակոնիս գյուղում։ Ծանր է եղել նրա մանկությունը։ 1915 թվականին, թուրքական յաթաղանից հալածված, հազարավոր հայրենակիցների հետ միասին, Զարյանը գաղթում էԱրևելյան Հայաստան, ապաստան է գտնում Երևանի և Դիլիջանի որբանոցներում։ Որբանոցներում նա մնում է մինչև 1921 թվականը և այնտեղ էլ ստանում միջնակարգ կրթություն։ Ավարտել էԵրևանի թեմական դպրոցը, 1927 թվականին՝ Երևանի պետական համալսարանի պատմագրական ֆակուտետը, 1933 թվականին՝ Լենինգրադի արվեստագիտության պետական ակադեմիայի գրական բաժնի ասպիրանտուրան։ 1951-1958 թթ. եղել է ՀԽՍՀ ԳԽ պատգմավոր, Խաղաղության պաշտպանության հայկական կոմիտեի նախագահ։
1926-ին լույս է տեսել Զարյանի բանաստեղծությունների առաջին ժողովածուն՝ «Ջրանցքի կապույտ երկրում»։ Քաղաքացիական պատերազմին ու Հայաստանում տեղի ունեցող սոցիալական վերափոխումներին են նվիրված «Հրանուշը», «Նոյեմբերյան օրերին», «Ռուշանի քարափը», «Սաքո Միկինյան» պոեմները, «Հացավան» վեպը։
1920-1930-ական թվականներին Նաիրի Զարյանը եղել է մի շարք պարբերականների պատասխանատու քարտուղար և խմբագիր։ Դրանցից կարելի է հիշատակել «Գրական դիրքերում», «Գրական սերունդ» ամսագրերը։
Գրական առաջին քայլերը արել է որբանոցում, 1918 թվականին տպագրվել է առաջին բանաստեղծությունը, իսկ 1969-ին՝ վերջին գիրքը։ Զարյանին հռչակ բերեցին նրա մի շարք լավագույն բանաստեղծությունները, «Ռուշանի քարափը» պոեմը և «Հացավան» վեպը, իսկ Հայրենական Մեծ պատերազմի տարիներին նրա ստեղծագործությունները հայրենասիրական կրակ վառեցին ընթերցողների սրտում, օգնեցին ապրել ու հաղթել թշնամուն։
Զարյանի դրամատիկական երկերից ուշագրավ են «Աղբյուրի մոտ» և «Փորձադաշտ»  կատակերգությունները, որոնք գրված են ետպատերազմյան տարիներին։ Նրա ճանաչված գործերից է նաև «Հայերեն» բանաստեղծությունը գրված հայրենասիրական զգացումով։
1944-1946 թվականներին եղել է Հայաստանի գրողնորի միության վարչության նախագահը։ Հետագայում ընտրվել է Հայաստանի Գերագույն խորհրդի անդամ, վարել հանրային եռանդուն գործունեություն։ Նրա կյանքում հիշարժան էրԵղիշե Չարենցի հետ հանդիպումը, որն էլ նրա Հայաստան Եղիազարյան անունը փոխեց զրնգուն ու հնչեղ Նաիրի Զարյանի։
Հայկական թատրոնը բեմադրել է նրա «Արա Գեղեցիկ», «Այրող դիմակ», «Աղբյուրի մոտ», «Փորձադաշտ», «Արտավազդ և Կլեոպատրա» դրամաները։ 1980 թվականին Երևանի Գաբրիել Սունդուկյանի անվան թատոնըբեմադրել է Զարյանի «Հացավանը»
։

Համո Սահյան

Aquote1.png
Հայաստա՜ն, անունդ տալիս,
Ժայռի մեջ մի տուն եմ հիշում,
Ալևոր կամուրջի հոնքին
Ծիծառի մի բույն եմ հիշում,

Թեքված մի մատուռ եմ հիշում
Եվ բերդի տեղահան մի դուռ,
Ավերակ տաճարի մի վեմ
Եվ թեքված մի սյուն եմ հիշում։
Aquote2.png
Համո Սահյանը ծնվել է 1914 թվականի ապրիլի 14-ին Սիսիանի շրջանի (այժմ՝ Սյունիքի մարզԼոր գյուղում։ 1927 թվականին Հ. Սահյանը տեղափոխվել է Բաքու, որտեղ ստացել է միջնակարգ կրթություն։ 1939 թվականին ավարտել է Բաքվի մանկավարժական ինստիտուտի հայկական բաժանմունքը։ Մասնակցել է նաև Հայրենական մեծ պատերազմին (1941–1945 թթ.)։
Աշխատել է մի շարք թերթերում և ամսագրերում, որոնց թվում Բաքվի «Խորհրդային գրող» ամսագրում, «Կոմունիստ» և «Ավանգարդ» թերթերում, «Ոզնի» հանդեսում։ 1965-1967 թվականներին եղել է «Գրական թերթի» գլխավոր խմբագիրը։
Հ. Սահյանի բանաստեղծությունները տպագրվել են դեռևս 30-ական թվականներից, սակայն նա համընդհանուր ճանաչման է արժանացել ռազմաճակատում գրած «Նաիրյան դալար բարդի» բանաստեղծությամբ, որը հատկանշվում է Հայաստան երկրի հանդեպ կարոտի հուզական բռնկումով և անմիջականությամբ։

Համո Սահյանի առաջին գիրքը՝ «Որոտանի եզերքին» բանաստեղծությունների ժողովածուն տպագրվել է 1946 թվականին։ Այստեղ դրսևորվում էր Սահյանի բանաստեղծական ընդհանուր ուղղվածությունը՝ սեր հայրենի բնաշխարհի ու մարդու նկատմամբ։ Հաջորդ՝ «Առագաստ» (1947), «Սլացքի մեջ» (1950), «Ծիածանը տափաստանում» (1953), «Բարձունքի վրա» (1955), «Նաիրյան դալար բարդի» (1958) ժողովածուներում ավելի է ընդլայնվում Համո Սահյանի պոեզիայի թեմատիկ ընդգրկումը։

Monday, May 9, 2016

Վիլիամ Սարոյան

«Թեև գրում եմ անգլերեն և ծնունդով ամերիկացի եմ, բայց ես ինձ համարում եմ հայ գրող: Լեզուն, որով գրում եմ, անգլերենն է, միջավայրը, որ նկարագրում եմ, ամերիկյան է, իսկ ոգին, որ ինձ մղում է գրելու, հայկական է: Ուրեմն ես հայ գրող եմ և պատկանում եմ հայ գրողների ընտանիքին»:
Վիլյամ Սարոյան

Վիլյամ Սարոյանը ծնվել է Արևմտյան Հայաստանի Բիթլիս (Բաղեշ) քաղաքից Ֆրեզնո գաղթած հայի ընտանիքում: 4 տարեկանում զրկվել է հորից, որոշ ժամանակ ապրել է որբանոցում: Այնուհետև մայրը որդուն հանել է որբանոցից, կրթության տվել: Ընտանիքի հոգսն ստիպել է պատանուն թողնել դպրոցը և փողոցներում լրագիր վաճառել, ապա դարձել է հեռագրատան ցրիչ: Աշխատանքը, սակայն, նրան չի խանգարել զբաղվելու ընթերցանությամբ, նաև ստեղծագործել է. գրել է փոքրիկ պատմվածքներ: Բոստոնի «Հայրենիք» շաբաթաթերթում 1933 թ-ին տպագրվել է նրա առաջին պատմվածքը՝ Սիրակ Գորյան ստորագրությամբ: Սարոյանի պատմվածքների անդրանիկ ժողովածուն՝ «Խիզախ պատանին թռչող ճոճաձողի վրա...», լույս է տեսել 1934 թ-ին և միանգամից ճանաչում բերել երիտասարդ գրողին: 

1939 թ-ին «Կյանքիդ ժամանակը» պիեսի համար Սարոյանն արժանացել է Նյու Յորքի քննադատների և Պուլիցերյան մրցանակների, բայց վերջինից (10 հզ. դոլար) հրաժարվել է՝ պատճառաբանելով, որ պետությունը չպիտի խառնվի գրականության գործերին:
Իր գրական կյանքի առաջին տասնամյակում Սարոյանը գրել է հարյուրավոր պատմվածքներ, որոնց մի մասը զետեղվել է ավելի քան 10 ժողովածուում («Փոքրիկ երեխաներ», 1937 թ., «Ողջույն քեզ, սեր», 1938 թ., «Անունս Արամ է», 1940 թ., «Սիրելիս», 1944 թ., և այլն): Դրանք բնական և ճշմարիտ պատկերների ու կերպարների մի ամբողջ շարք են. Սարոյանն ընթերցողի հետ խոսում է պարզ ու մատչելի լեզվով, իր իսկ բնորոշմամբ՝ «մարդկային սրտի համընդհանուր լեզվով, որը հավերժական է և նույնն է բոլորի համար ողջ աշխարհում»:
Սարոյանի հերոսներից շատերը հայեր են, որոնք ներկայացնում են հայկական միջավայրը՝ ազգային սովորույթներով ու բարքերով, հայրենիքի պատմական հիշողությամբ: Հայրենիքի թեման, նրա դարավոր ավանդույթները պահպանող մարդկանց ինքնատիպ կերպարները հակադրվում են ամերիկյան ապրելակերպի համահարթեցնող չափանիշներին: Սարոյանի հերոսները, հատկապես մանուկների ու պատանիների տպավորիչ կերպարները, համաշխարհային գրականություն են մտել որպես հոգու մաքրության և անկեղծության խորհրդանիշներ: 
Սարեյանի հայտնի ստեղծագործություններից են « Գեղոցիկ Սպիտակ ձիու ամառը», «Իմ սիրտը լեռներում է» պատմվածքները: Սարոյանի գրական լեզուն մատչելի է, հասկանալի, կլանող: Սկսելով կարդալ հնարավշոր չէ պոկվել մինչ պատմվածքի ավարտը: Սարոյանի սեղշագործությունները հետաքրոիր ու հասկանալի են ոչ միայն մեծահասակների ասյլ նաև երեխաների համար: Կարծում եմ Սարոյանի ստեղծագործությունները սիրված են, քանի որ յուրաքնչյուր հերոսում կարոող ես տեսնել ընկերոջտ, հարևանիտ, բարեկամիտ կամ ինքտ քեզ, նրա հերոսները վերցված են իրական կյանքից, նրանց մեջ միֆական կամ անիրական ոչինչ չկա:

Հայոց լեզու թեստ 3 2013-14


Ա մակարդակ 
Թեստ 3
1-4 
2-2
3-2
4-2
5-4
6-3
7-4
8-4
9-3
10-1
11-2
12-4
13-
14-
15-1
16-3
17-3
18-
19-1
20-3
21-2
22-1
23-
24-3
25-
26-3
27-4
28-4
29-4
30-1
31-
32-3
33-2     3
34-3
35-7 8
36-7
37-
38-5
39-2,3,4,5,6,7
40-3,7,9
41-1,2,4
42-3,4 5,6
43-1,2,4,5
44-2,4
45-

Friday, April 29, 2016

Goodbye High School

Honestly I’ve never been as excited for something to end, as I’m now. I'm a kind of person who hates letting go, but now, I'm so ready now. Believe it or not but it's almost the end and I can see the diploma in my hands, but I don't feel sad (as people told me I would), I’m happier than I've ever been. I remember myself 3 years ago this time, even then I was ready to take my diploma, and go to university. You may think “why?” I’ll tell you why. I’ve known where I want to continue my education after leaving high school,I've even known what I'm going to do after I get my bachelor's degree. I'm not saying that I won't miss High School at all, what I'm saying is that I thought this moment would be more special, but unfortunately it's not. It's just an end, and the worst thing about this “end” is the fact that I'm looking forward to this phase of my life to end.

I've been studying in this High School for two years, and it has given me a lot as a person, as a human being. Now I have more friends, then ever before, I've been part of different forums, now I definitely know more than I knew before. But dame I'm so happy there's just one month left.

At the end of this weirdly structured essay I would like to tell  he people who will be kind enough to read this. This is not a “Hate” essay this is an hones “Goodbye High School” one, well at least how I imagined it to be.